Dünya’nın en küçük
ortodontisti Yağmur’dur ve
hiç kimsenin, Yağmur’un
bile böyle düzgün dişleri . . . . . .
Uygulamasan bile bilgi sahibi
olmak ve bilinçli olmak gerekir;
sırf derdi olan bir yakını, bir
uzmana yönlendirmek açısından bile bu değerlidir
(bilgilendirmek de elbette).
Aşağıdaki bilgileri, öğrenme
sevdalısı ilgililerle paylaşmadan önce mutlaka
belirtmeliyim ki:
böyle bir uygulama, özellikle
alt keser dişe zarar vermemesi açısından mutlaka bir
ortodontist gözetiminde yapılmalıdır. 2 haftayı geçen
süreçlerde başarı olunmazsa, yöntemde ısrar
edilmemelidir.
** ** **
Mini mini bir anlatımda:
Ortodontist; diş dizilimlerinin, çeneler arası
ilişkilerin düzgün ve sağlıklı olabilmesini – ya da
kalabilmesini sağlayan bir dişhekimliği sanatçısıdır.
Bu durumda 7 yaşındaki Yağmur,
öğretilen yöntem ile kendisi,
sol üst 1. daimi kesici dişi,
sol alt 1. daimi kesici dişin gerisinde “ters kapanan” -
ve bu dişi çapraz kapanıştan
atlatıp, doğal uzama aksına yönlendiren bir sanatçı
olduğu için,
fahri de olsa, Dünya’nın en
küçük ortodontistidir.
Karma dişlenmeden, daimi
dişlenmeye geçerken dişler sıkışık, aralık, ya da tam
çene arkında olmayabilir. Bu durumlarda iskeletsel
bozukluk yoksa, genellikle bir işlem yapmadan, dişlerin
kök oluşumları tamamlanıncaya kadar sürmeleri gözlenir.
Ama bazı durumlarda; örneğin bir
çapraz kapanışta müdahale gerekebilir. Çünkü kök oluşumu
bundan sonra bu farklı açıdaki pozisyona doğru
olacaktır. Ayrıca alt dişin arkasında kilitlenen üst
diş, çenelerin özgürce gelişmesinde olumsuz bir faktör
oluşturabilecektir.
Bu çapraz kapanış, süt dişinin
düşme zamanı geldiğinde inatla yerinde kalmasına bağlı
olabileceği gibi – iskeletsel darlık, ya da daimi diş
tomurcuğunun kemik içindeki farklı pozisyonu nedeniyle
de olabilir.
** Bu ters kapanışın yönü bir
çevrilebilirse, diş atladıktan, düzgün aksa kavuşur
kavuşmaz hiçbir uygulama yapmadan daha ileri yaşlara
kadar gözetim altında beklenmelidir.
(iskeletsel bozukluklar
hariç; öyle bir durumda ağaç yaşken eğileceğinden, uygun
kuvvetler, çocuğun sosyal ve psikolojik faktörleri de
göz önünde bulundurularak sürdürülebilir)**
Yağmur; elleri gibi küçük bir
kızdır ve bir küçük derdi vardır:
Yeni çıkmakta olan sol üst 1.
kesici diş, sol alt 1. kesici dişin arkasına doğru
uzamaktadır. Böyle olunca çeneleri her kapatışta, alt
keser dişler sıradağlar gibi üst keser dişin önüne
gelmekte, onun önde ve düzgün gelebilmesine imkan
tanımamaktadır.
Ama bu ters uzayan dişin yönü
çevrilebilirse, alt keser dişlerin önüne bir
atlatılabilirse,
o sıradağ gibi dişlerin engeli,
bu sefer de öne geçmiş üst keser dişin tekrar geriye
kaçmasına izin vermeyen, koruyucu meleklere
dönüşecektir.
Bunu o yaşta, o erken
dişlenmede, bir tel mekanizması kurulmadan yapsa yapsa
en iyi Yağmur’un kendi küçük elleri yapacaktır.
Ona bir tatlı kaşığı verilip
anlatılacaktır:
- Bak sevgili Yağmur. Bu tatlı
kaşığı senin dostun. Bunun sapını sadece ters kapanan şu
yeni dişin arkasına dayayacaksın.
Çok zorlamadan hafif hafif öne
iteceksin. Yarın biraz ağrımaya başlayacak, ama sen
hafifçe itmeye devam edeceksin.
(alt keser diş yerinde
arktaki normal yerinde değilse* ve çene arkının önüne*
doğru eğilmişse,
kaşığın sapı alt kesici dişi
geriye doğru bastırıp destek alınacak, ters kapanan üst
kesici dişe öne doğru kuvvet uygulayacak)
- 2 gün sonra bir kontrol
edelim, büyük ihtimalle üst diş, tam atlamamış olsa da
alt diş ile baş başa gelmiş olacak. Biliyorum, ağrıyor;
ama n’olur biraz daha gayret, bu dişler senin
torunlarını görecek.
Hem atlatabilirsen; dişlerine
uzun süre, belki de hiçbir zaman tel takmaya gerek
kalmayacak...
** ** **
Olamayabilirdi elbet, ama
başardı. Küçük ortodontistimiz Yağmur, bir çocuk
kongresinde sunabilir artık kendi olgusunun safhalarını
– kenetlenmiş parmaklar gibi sımsıkı ters kapanan
dişlerini bir tatlı kaşığıyla öne atlatışını.
Yaşamınızın 20 yaş dişleri de
dahil olmak üzere,
tümü kendi dişlerinizle ve tüm
sevdiklerinizle birlikte,
sağlıklı ve düzgün bir ilişkide
geçebilmesi dileklerimle...
dr. yalçın ergir -
ortodonti öğrencisi
4
haziran 2015 (fonda "yağmurun elleri" çalarken)
başka “ters kapanış &
tatlı kaşığı sapı” uygulamaları:
http://www.ergir.com/2011/bir_tatli_kasigi_ortodonti.htm
Ortodontik
Bilgilendirme:
http://www.ergir.com/ortodonti.htm
|